Kế toán quản trị là một nhánh mới của ngành kế toán và đang trở thành xu thế mới của kế toán hiện đại. Kế toán quản trị đóng vai trò quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp hiện nay. Vậy kế toán quản trị là gì? Vai trò của kế toán quản trị trong doanh nghiệp như thế nào? Tất cả sẽ được giải đáp qua bài viết dưới đây của CyberBook.
Tóm tắt nội dung
Kế toán quản trị là gì?
Căn cứ vào Luật kế toán Việt Nam: “Kế toán quản trị là việc thu thập xử lý phân tích và cung cấp thông tin kinh tế tài chính theo yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế tài chính trong nội bộ đơn vị kế toán”.
Kế toán quản trị được hiểu là lĩnh vực chuyên môn của kế toán bằng việc thu nhận, xử lý, cung cấp thông tin định lượng kết hợp với định tính về các hoạt động của một đơn vị cụ thể. Các thông tin đó giúp cho các nhà quản trị đưa ra các quyết định liên quan đến việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát và đánh giá tình hình thực hiện các hoạt động của các đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp nhằm tối ưu hóa các mục tiêu.
Vai trò của kế toán quản trị hiện nay
Các thông tin của kế toán quản trị có tính chất ước lượng, chú trọng đến những thông tin mang tính dự báo, cung cấp thường xuyên cho các đối tượng thông qua các báo cáo nội bộ hoặc các tài liệu theo yêu cầu quản lý.
Nhìn chung, kế toán quản trị sẽ giúp các nhà quản trị thực hiện ba hoạt động sau đây:
Thiết lập kế hoạch
Lập kế hoạch liên quan đến việc thiết lập các mục tiêu, xác định cách thức thực hiện để đạt được mục tiêu. Đối với việc xây dựng kế hoạch thì các nhà quản trị thường phải dự đoán, phán đoán kết quả của các chỉ tiêu kinh tế sẽ xảy ra dựa trên những cơ sở khoa học sẵn có. Trong quá trình xây dựng, nhà quản trị thường phải liên kết những chỉ tiêu kinh tế với nhau để nhận thấy rõ sự tác động về nguyên nhân và kết quả sẽ xảy ra trong tương lai.
Trong công tác lập kế hoạch thường trả lời bằng rất nhiều câu hỏi như sau:
- Mục tiêu cần đạt được là gì?
- Cần có bao nhiêu khách hàng?
- Cần bán được bao nhiêu sản phẩm?
- Cần chiếm được bao nhiêu thị phần?
- Cần mang lại bao nhiêu doanh thu?
- Cần mang lại bao nhiêu lợi nhuận?
- Làm thế nào để đạt được mục tiêu đó?
- Cần tiếp cận bao nhiêu khách hàng?
- Cần triển khai bán hàng trên những kênh nào?
- Những ai sẽ tham gia vào kế hoạch này?
- Chúng ta sẽ thực hiện những chiến dịch, công việc nào, khi nào thực hiện?
- Chi phí để thực hiện các chiến dịch, công việc này là bao nhiêu?
Kế hoạch luôn luôn đi kèm với ngân sách. Ngân sách là một kế hoạch chi tiết cho tương lai và thường được thể hiện dưới dạng các chỉ tiêu định lượng nhằm thực thi các công việc để đạt được mục tiêu của kế hoạch.
Việc lập ngân sách để thực thi các kế hoạch hoạt động định doanh chính là một phần công việc của kế toán quản trị hỗ trợ cho các nhà quản lý và quản trị tổ chức, doanh nghiệp.
Kiểm soát
Kiểm soát liên quan đến công tác thu thập các thông tin phản hồi để đảm bảo rằng kế hoạch đang được thực hiện đúng hoặc được thay đổi kịp thời khi hoàn cảnh thay đổi.
Sau khi xây dựng kế hoạch thì sẽ bắt đầu triển khai, thực thi. Quá trình này sẽ bao gồm cả các hoạt động đánh giá và kiểm chứng để đảm bảo rằng các công việc thực thi đáp ứng được kỳ vọng của mục tiêu kế hoạch hoạt động kinh doanh, bằng việc trả lời một loạt các câu hỏi:
- Có đạt được số lượng khách hàng và thị phần mục tiêu hay không?
- Các chiến dịch, công việc thực thi có hiệu quả không?
- Các nhân sự tham gia vào kế hoạch có hiệu quả không?
- Các công việc thực thi có nằm trong giới hạn ngân sách đã được phê duyệt khi lập kế hoạch không?
Trả lời các câu hỏi trên là một phần của quá trình kiểm soát và được đưa vào báo cáo kết quả hoạt động. Báo cáo này sẽ so sánh dữ liệu triển khai thực tế với các chỉ tiêu trong kế hoạch nhằm đánh giá, xác định và học hỏi từ các bài học thành công và loại bỏ các yếu tố dẫn đến thất bại.
Ra quyết định
Ra quyết định liên quan đến việc lựa chọn một phương án hành động trong số nhiều phương án khác nhau. Việc đưa ra quyết định thường dựa trên cơ sở sau khi tổng hợp từ nhiều nguồn thông tin khác nhau, nhưng trong đó thông tin kế toán quản trị thường giữ vai trò có tính chất quyết định và có độ tin cậy cao.
Các nhà quản trị, quản lý thường đứng trước nhiều phương án kinh doanh khác nhau. Vì mỗi phương án thường bao gồm nhiều hệ thống thông tin đa dạng như là số lượng, chủng loại, chi phí, lợi nhuận, vốn, thị trường,… Do vậy, đòi hỏi kế toán quản trị cần phải tổng hợp, phân tích và chọn lọc hệ thống thông tin.
Các câu hỏi mà kế toán quản trị thường đặt ra đó là:
- Công ty nên bán cái gì?
- Nên cung cấp những sản phẩm mới nào? Tính giá bao nhiêu?
- Nên dừng sản xuất sản phẩm nào?
- Công ty nên phục vụ ai?
- Marketing nên tập trung vào đối tượng khách hàng nào?
- Ai nên trả thêm phí và ai nên được giảm giá?
- Nên dừng phục vụ ai?
- Công ty nên thực hiện như thế nào?
- Nên mở rộng/giảm công suất sản xuất và cung ứng như thế nào?
- Nên cải thiện năng suất và hiệu quả như thế nào?
Trong quá trình ra quyết định này, các thông số về kế toán tài chính do kế toán quản trị cung cấp sẽ là một trong những dữ liệu quan trọng để nhà quản trị đưa ra quyết định lựa chọn phương án đầu tư kinh doanh hoặc các hành động phù hợp.

Sự khác biệt giữa kế toán quản trị và kế toán tài chính
Kế toán tài chính, kế toán thuế là hai khái niệm thường xuyên được nhắc đến và có nhiều chủ đề thảo luận xoay quanh hai khái niệm này. Tuy nhiên, có một khái niệm vô cùng quan trọng và đóng góp rất lớn vào vào quá trình hoạt động của tổ chức, doanh nghiệp và quyết định năng suất, hiệu quả và sự phát triển bền vững của tổ chức lại ít được trao đổi một cách rộng rãi và công khai. Đó chính là khái niệm “kế toán quản trị”.
Kế toán tài chính có trách nhiệm báo cáo các thông tin tài chính cho các đối tác bên ngoài tổ chức, doanh nghiệp như: cổ đông, chủ nợ, cơ quan quản lý, cơ quan thuế,… Do đó, chủ yếu phản ánh các thông tin tài chính đã phát sinh trong quá khứ, tính khách quan và khả năng kiểm chứng được, tính chính xác và báo cáo hoạt động toàn doanh nghiệp.
Kế toán quản trị phục vụ nhu cầu của các nhà quản trị bên trong tổ chức, nhấn mạnh các quyết định có ảnh hưởng đến tương lai, thông tin phù hợp, kịp thời và các báo cáo hoạt động theo kỳ, theo chu trình/phân đoạn như: dữ liệu về chi phí, doanh thu, lợi nhuận ở từng khâu, từng bộ phận hoặc từng dòng sản phẩm,…
Sự khác nhau giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị được thể hiện theo bảng sau:
Kế toán tài chính | Kế toán quản trị |
Báo cáo cho các chủ thể bên ngoài tổ chức, doanh nghiệp: – Chủ sở hữu/cổ đông – Chủ nợ – Cơ quan thuế – Cơ quan quản lý | Báo cáo cho nhà quản trị bên trong tổ chức, doanh nghiệp để: – Lập kế hoạch – Kiểm soát – Ra quyết định |
Nhấn mạnh kết quả tài chính của các hoạt động trong quá khứ | Nhấn mạnh các quyết định ảnh hưởng đến tương lai |
Nhấn mạnh tính khách quan và có thể kiểm chứng | Nhấn mạnh sự phù hợp |
Nhấn mạnh sự chính xác | Nhấn mạnh sự kịp thời |
Nhấn mạnh báo cáo toàn công ty | Nhấn mạnh báo cáo bộ phận |
Phải tuân thủ theo các chuẩn mực, chế độ, quy định về kế toán tài chính | Không nhất thiết phải tuân thủ các quy tắc, chuẩn mực kế toán. |
CyberBook – Đơn giản hóa công việc kế toán quản trị
CyberBook là phần mềm kế toán điện tử trực tuyến được phát triển bởi công ty cổ phần CyberLotus, đơn vị đã có hơn 10 năm nghiên cứu, phát triển và phân phối các sản phẩm công nghệ số. Phần mềm hỗ trợ đầy đủ các tính năng, nghiệp vụ đáp ứng đầy đủ các yêu cầu theo quy định của Bộ Tài chính về chế độ, chuẩn mực kế toán giúp doanh nghiệp thực hiện tốt công tác báo cáo tài chính, báo cáo thuế.
Đồng thời, CyberBook phát triển các tính năng, tiện ích như:
- Báo cáo tổng quan , công cụ lập kế hoạch ngân sách
- Xây dựng định mức sản xuất, định mức tiêu hao nguyên vật liệu,
- Tính toán giá thành sản xuất, tổng hợp doanh thu, chi phí, lợi nhuận theo từng sản phẩm, hợp đồng, phòng ban, bộ phận,…
CyberBook giúp các nhà quản trị lập kế hoạch, kiểm soát và ra quyết định kinh doanh kịp thời, đúng đắn.
Lời kết
Trên đây là những thông tin về kế toán quản trị là gì, phân biệt kế toán quản trị và kế toán tài chính. Hy vọng giúp quý bạn đọc có thêm các thông tin hữu ích hỗ trợ công tác kế toán tại doanh nghiệp. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ đến số hotline 19002038 để được giải đáp và tư vấn.
—————————
Phần mềm kế toán trực tuyến CyberBook
- VPGD: Tầng 4, tòa nhà T608B, Tôn Quang Phiệt, Cổ Nhuế 1, Bắc Từ Liêm, TP. Hà Nội.
- Hotline: 1900 2038
- Website: https://cyberbook.vn/
- Email: kinhdoanh@cyberlotus.com